De laatste tijd spreken steeds meer diëtisten en culinaire experts over dadels. Wat is er zo bijzonder aan de dadel? Kun je er dik van worden? Welke variaties bestaan er en waarom zijn dadels zo belangrijk voor moslims? Op deze en andere vragen krijgt u via dit beknopte artikel een antwoord.
Algemene informatie over de dadel
Tot enkele jaren geleden waren er buiten de landen van herkomst alleen gedroogde dadels verkrijgbaar, maar nu worden ook verse dadels geëxporteerd. Slechts enkele van de vele soorten zijn in Nederlandse en Belgische winkels te koop.
Voedingswaarde
Dadels zijn zeer voedzaam. Ze bevatten meer natuurlijke suikers dan welk ander fruit dan ook en leveren een aanzienlijke hoeveelheid voedingsvezels. Een opsomming van enkele voedingsvezels:
- Kalium
- Calcium
- Ijzers
- Magnesium
- Fosfor
- alsmede diverse vitaminen (A en B1,2,3,6 en C) en mineralen
- Er zitten Tanninen en Polyphenolen in dadels. Deze hebben een anti-oxidantwerking en een ontstekingsremmend effect.
- Daarnaast zitten Luteïne en Zeaxanthine in dadels. Dat zijn stoffen die kanker mede helpen voorkomen omdat ze vrije radicalen uitschakelen.
- Dadels bevatten veel koolhydraten, vooral glucose en fructose. Ze worden snel door het bloedstroom opgenomen en leveren daarom snel energie op voor onder andere de hersenen. Ook al zitten er veel koolhydraten in dadels, het zijn betere koolhydraten dan die in gewone suiker (Sucrose), en dit zijn uiteraard natuurlijke suikers.
- maar géén vetten!
Dadels bevatten ongeveer 144 kcal per 100g. De hoeveelheid vezels bedraagt ongeveer 8mg per 100gr. Dat is meer dan volkorenbrood of zilvervliesrijst. Dankzij de voedingsvezels geven ze een verzadigd gevoel, in tegenstelling tot de bewerkte snoep en koek(jes).
Herkomst
Andere benamingen
Dadels zijn er in verschillende soorten en maten. Voorbeelden hiervan zijn: verse en gedroogde dadels. Ajwa. Berney. Dates. Medjool. Deglet nour. Zahidi. Sayre. Rotab. Halawi. Chinese (kook-) dadels & Kahleseh.
Dadels en melk als dieet
Wij raden onze lezers met klem aan om regelmatig (dus dagelijks!) dadels in te nemen. Gebruik het als een gezond tussendoortje in plaats van bijvoorbeeld een chocoladereep. Dadels zorgen voor een betere spijsvertering en voorkomt obstipatie klachten. De dadel zorgt zoals u al hebt kunnen lezen voor een energieboost waardoor het verzadigingsgevoel langer aanhoudt. Ideaal dus binnen een gezond dieet!
Wetenschappers (V.W.H. Dowson) menen zelfs dat een mens jaren achtereen kan overleven op niets anders dan dadels en melk. (Natuurlijke onbewerkte melk!)
Bij de geboorte van een kind
Het eten van dadels verlicht de pijn van de moeder tijdens de bevalling aanzienlijk (Koran 19:23+). Het versnelt ook het aanmaakproces voor moedermelk en voorkomt teveel bloedverlies na de bevalling. Deze feiten zijn wetenschappelijk bewezen. Dadels bevatten namelijk de hoogste suikergehaltes van alle fruiten en de stof Foliumzuur. Artsen bevelen de zwangere vrouwen op de geboortedag aan om dit soort fruiten te nuttigen om het verzwakte lichaam weer op te peppen na de bevalling. Tegelijkertijd worden de melk aanmaakhormonen gestimuleerd, wat natuurlijk weer essentieel is voor de pasgeboren baby.
Ook helpen dadels tegen het bloedverlies na de bevalling. Dadels houden het suikerpijl en de bloeddruk namelijk op veilige niveaus, en voorkomen gevaarlijke schommelingen.
Uit recent wetenschappelijk onderzoek (gepubliceerd in het Journal of Gyn & Obst) blijkt dat vrouwen die vier weken voor hun bevalling dagelijks dadels aten, minder vaak complicaties hadden tijdens de bevalling en sneller ontsluiting kregen. In dadels zitten namelijk stoffen die de aanmaak van de hormoon oxytocine versnelt. Dit is weer een bewijs dat de Koran van onze Schepper (Allah) afkomstig is, zie hiervoor de volgende Koranverzen.
Dadels in de Koran
De dadel wordt tientallen malen genoemd in de Koran. In hoofdstuk Maria (19) vanaf vers 22-26 lezen wij bijvoorbeeld (interpretatie van de betekenissen):
“En zo droeg zij hem (d.w.z. Iesa, in haar buik) waarna zij zich met hem afzonderde op een verafgelegen plaats. En de pijn van de weeën dreef haar naar de stam van een palmboom. Zij zei: “Was ik hiervóór maar gestorven en volkomen vergeten.”
Vervolgens riep hij (d.w.z. Iesa) haar van onder haar vandaan (zeggende): “Treur niet, jouw Heer heeft onder jou zeker een beek gemaakt. En schud de stam van de palmboom naar jou toe, dan zullen er verse dadels op jou (neer)vallen.
Dus eet, drink en laat het (d.w.z. de geboorte van jouw kind) een verkoeling voor het oog zijn (d.w.z. een geruststelling). En als jij iemand van de mensen ziet, zeg dan “Voorwaar, ik heb een gelofte gedaan aan de Meest Barmhartige om te zwijgen, daarom zal ik vandaag met geen mens spreken.””
Een grootse wijsheid! Vooral omdat we hierboven hebben gezien dat wetenschappers het erover eens zijn dat het nuttigen van dadels tijdens en voor de bevalling vele zegeningen kent voor de moeder en baby.
Dadels in de Profetische overleveringen
De profeet Mohammed (vrede zij met hem) heeft zich vaak uitgesproken over dadels. Niet voor niets zijn vooral moslims gek op dadels. Enkele Profetische Overleveringen (Hadith) plaatsen wij hieronder.
Aankomen middels dadels
De Profeet (vrede zij met hem) at komkommer met onrijpe dadels. Een van zijn vrouwen (Aicha radia Allahu 3anha) zei: “Mijn moeder heeft mij met allerlei middeltjes behandeld en toch kwam ik niet aan. Ik kreeg daarom komkommer met onrijpe dadels en ik werd zo dik als goed voor mij was.” Maak dagelijks een pasta van een halve komkommer met 5 droge dadels. Deze combinatie zal het probleem verhelpen. (redactie: “dik” niet als in “overgewicht”, maar een normaal gezond gewicht, Allah weet het beste)
Tijdens de Ramadan
De moslim dient zich te haasten in het verbreken van het vasten door het eten van een kleine hoeveelheid voedsel, dit zal iemand’s honger stillen. Daarna moet hij het gebed verrichten en als hij daarna nog wenst, kan hij terug gaan om meer te eten.
Dit was ook de manier van de Profeet (vrede zij met hem). Anas ibnoe Maalik zei:
“De Profeet (vrede zij met hem) verbrak vóór het bidden zijn vasten door middel van het eten van verse dadels en als er geen verse dadels waren, dan at hij gedroogde dadels en Als er geen gedroogde dadels waren, nam hij een paar slokjes water.”(Sahieh Aboe Daawoed)
Al Ajwa en Barney dadels
Er zijn vele soorten dadels. De meest gezonde dadels zijn (Bi Idni Allah) de Ajwa dadels uit Medina, Saudi Arabië.
- Ajwa (Ajwah) dadels: beschermt tegen het kwaad, gif en magie
De Boodschapper zei: “Ajwa dadels zijn uit het paradijs.” [Tirmidhi (2068) zei dat deze Hadith ‘hasan sahih’ is en het is authentiek verklaard door Shaykh al-Albaani]
Ajwa dadels belemmeren kwaad, gif en (zwarte) magie .
Overgeleverd door Sad: Ik heb de Boodschapper van Allah horen zeggen, “Wie 7 Ajwa dadels in de ochtend eet wordt op die dag niet getroffen door gif of magie.” [Saheeh al-Bukhaare (5445) (5768) (5769) (5779)]
Verwijzend naar het eten van zeven Ajwa dadels, zei de boodschapper : “Hij zal door niets geschaad worden totdat hij de avond bereikt heeft.” [Sahih Muslim (2047)]
Madina dadels houden gif tegen
“Wie zeven dadels tussen de twee gebieden (het oosten en het westen van Madina) eet zodra hij wakker wordt elke ochtend, zal hij op die dag niet worden geschaad door vergif tot de avond (van die dag).” [Sahih Muslim (154) (2047)]
Dadels in iemands huis
De Profeet heeft gezegd: “O Aisha! In een huis waar er geen dadels zijn, daarvan zullen de bewoners honger krijgen. O Aisha! In een huis waar er geen dadels zijn, daarvan zullen de bewoners honger krijgen.” [Sahih Muslim (153), (2046)]
Geschiedenis
Dadels behoren tot de oudste gecultiveerde fruitsoorten ter wereld. Het is aannemelijk dat de Babyloniërs ze zo’n achtduizend jaar geleden al kweekten; uit getuigenissen is in elk geval duidelijk dat ze minstens vijfduizend jaar worden gekweekt. Vroeger werd de dadelpalm beschouwd als de ‘levensboom’. Elk deel ervan werd gebruikt; de knoppen en de vruchten werden gegeten of gedroogd en vermalen tot bloem, het sap werd gedronken, met de vezels ging men weven en de dadelpitten werden aan de ezels en kamelen gevoerd. Tot op heden staan dadels bekend als ‘het brood van de woestijn‘. De oude grieken en Romeinen waren er ook dol op en nuttigden ze vaak in combinatie met vlees.
Variëteiten en Culinair gebruik
Van de talloze dadelvariëteiten worden slechts enkele geëxporteerd en deze worden zelden onder hun soortnaam verkocht. De geliefdste soort is de goudbruine Deglet Nour (dadel van het licht) uit Noord-Afrika en Palestina (bezette gebieden); daarnaast komt u mogelijk de mierzoete Hallawi of de geurige Khaleseh, met oranjebruine schil, tegen. In de keuken zijn dadels goed te combineren met noten, bijvoorbeeld amandelen, en roomkaas. Ze kunnen worden verwerkt in cakes en desserts, maar ook in combinatie met hartige gerechten zoals tagines (geurige stoofschotels), kerrieschotels of als vulling voor vis, vlees of gevogelte.
Recept: Dadelkoekjes met walnoten en sesampasta!
Klik hier voor het recept
Ingrediënten:
- 150gr volkoren meel
- 100gr speltmeel / amandelmeel / gewone tarwemeel
- 100gr zachte roomboter of kokosolie
- 2 el kokosblosem suiker, Agavesiroop of gewone suiker
- 7gr (een half zakje) bakpoeder
- 1 tl vanille extract
- snufje zout
- 1 ei
- 100-150ml koud water
Voor de vulling:
- 200gr Medjoul dadels, ontpit
- 2 el dadelstroop of honing
- 100gr walnoten, in grove stukjes
- 3 el sesampasta („tahin”)
- 1/4-1/2 tl kaneel
Bereiding:
- Verwarm de oven voor op 175°C.
- Meng eerst de boter of kokosolie met de suiker of agavesiroop. Voeg de rest van de ingrediënten beetje bij beetje toe terwijl de keukenmachine aan is. Doe dit net zo lang tot er een samenhangende deeg ontstaat.
- Kneed zo kort mogelijk nog even met de handen. Rol vervolgens het deeg tot 2 rechthoekige lappen met een dikte van 3 tot 4mm. Gebruik wat bloem als het deeg plakt aan de werkplank.*
- Leg de platte deegrollen bedekt met plasticfolie, voor minstens een uur in de koelkast om op te stijven.
- Maak ondertussen de vulling: doe de dadels in de keukenmachine. Voeg de dadelstroop, de tahin en het kaneel toe en mix het geheel voor een paar seconden totdat er geen grote stukken dadels overblijven. Een andere manier is de dadels eerst in een met een passende vergiet of in de magnetron doen en laten stomen. Dit duurt ongeveer 10 minuten. Zo worden ze zacht en makkelijker om mee te werken.
- Haal de deeglappen uit de koelkast en leg ze op een werktafel, bestrooid met een beetje bloem. Smeer het dadelmengsel op de deeglappen. Bestrooi met stukjes noot en rol ze dicht.
- Markeer met een mes streepjes om de rol in gelijke stukken te verdelen.
- Leg vervolgens de deegrollen op een bakplaat met of zonder bakpapier. Plaats de bakplaat in het midden van de voorverwarmde oven voor 30 tot 35 minuten totdat ze lichtbruin worden. Bestrooi als ze nog warm zijn eventueel met poedersuiker
Eet smakelijk!
Waar zijn dadels goed voor?
- Bloedarmoede: door de hoge concentratie Ijzer kunnen de rode bloedcellen in je bloed beter zuurstof opnemen.
- Osteoporose: dankzij de Calcium.
- Ogen: er zit in dadels verder Zeaxanthine Luteïne. Deze stoffen behoren beide tot de carotenoïden familie, een groep van oranje, gele en rode pigmenten die voor de kleuren in de planten verantwoordelijk zijn. Deze kleuren hebben een aantal voordelen voor de gezondheid. Zeaxanthine Luteïne zijn stoffen die we terug vinden in onze ogen. Ze spelen een grote rol in het voorkomen van blindheid.
- Constipatie: dankzij de hoge hoeveelheid voedingsvezels voorkomen ze constipatie.
- Diarree: door de hoge hoeveelheid kalium stopt het de diarree. Het kalium heeft ook een positieve invloed op de stabiliteit van de bloeddruk.
- Kanker te voorkomen, vooral darmkanker: voedingsvezels zijn de „vrienden” van de darmen, om kleine kwalen tegen te gaan maar ook ernstige ziekten te voorkomen. Bij spastische darmen bijvoorbeeld wordt er altijd een dieet voorgeschreven rijk aan vezels, en is er een verband gevonden tussen een vezelarm dieet en darmkanker. In dadels zitten Polyphenolen, die een sterkte anti-oxidantwerking en ontstekingsremende werking hebben. Dat zou er ook bij kunnen dragen bij voorkomen van verschillende soorten kanker.
- Hart- en vaatziekten: de Polyphenolen in de dadels helpen ook de oxidatie van LDL cholesterol (de „slechte” cholesterol) te voorkomen of verminderen, en passen daarom perfect in een voeding bij hart- en vaatziekten. Ze hebben dus ook een gunstig effect in het voorkomen van hart- en vaatziekten. Verder zit er in een dadel helemaal geen cholesterol en vet, waardoor het goed in een cholesterolarm dieet past. Door de hoge concentratie Kalium kunnen dadels ook hoge bloeddruk tegen gaan.
- Voor een gewichtsbeheersing: de vele voedingsvezels in dadels zorgen voor een lang, verzadigd gevoel. Er zitten verder heel weinig calorieën en vetten in dadels en dat is gunstig tijdens het lijnen.
- Zwangerschap: dadels zijn in het bijzonder gezond bij zwangerschap en borstvoeding, aangezien er Foliumzuur in zit. Dat is onmisbaar als je zwanger wilt raken of zwanger bent. Let op, dadels zijn aanvulling maar geen vervangers voor voedingssupplementen (Foliumzuur)!
Kopen en bewaren
Verse dadels
Deze moeten dik en vochtig zijn, met een gladde schil en een enigszins knapperige structuur. Ze worden los en in doosjes verkocht. dadels zijn rijp wanneer ze glanzend bruin zijn. Onrijpe dadels zijn eerder goudkleurig; u kunt ze in dit stadium weliswaar eten, maar het vruchtvlees is harder en minder honingachtig dan dat van rijpe dadels. Om ze te laten rijpen moet u de dadels op kamertemperatuur bewaren. Verse dadels kunt u heel invriezen, mits ze niet eerder zijn ingevroren (wat bijna altijd het geval is).
Semi-gedroogde dadels
Deze worden in groepjes aan de steel verkocht. ze hebben een rimpelige schil en zijn vrij taai.
Gedroogde dadels
Kleverig en zoet, wordt vaak verkocht in een langwerpig doosje met een afbeelding van palmbomen en kamelen erop. Sinds de komst van verse dadels is hun populariteit afgenomen. Gedroogde dadels worden ook in geperste blokken voor kookdoeleinden verkocht. Sommige oosterse supermarkten hebben kleine, rimpelige rode dadels en zwarte dadels met een rokerige smaak (chinese dadels) in voorraad, maar die zijn alleen geschikt voor bij het koken. Semi-gedroogde en gedroogde dadels zijn maandenliang houdbaar, maar bewaar ze niet in de buurt van sterk ruikende etenswaren zoals uien, want die geur absorberen ze.
Waar kun je dadels kopen?
Dadels vinden we vooral in islamitische bakkerijen, de winkels in Moskeeën en in groeiend tempo ook in de supermarkt bij u om de hoek. De supermarkten vragen doorgaans wel de hoofdprijs terwijl zij dadels van mindere kwaliteit aanbieden (die vaak ook nog zijn nabewerkt). Voor de goedkoopste en natuurlijkste optie kunt u dus het beste een moskee binnenlopen.
Lees ook deze artikelen:
- Zwarte zaad (Nigella Sativa)
- Soennah (Profetische levenswijze)
- Natuurlijke producten
- De Koran
- De Islam